Նորվան արք. Զաքարեանի հրաժարականին շուրջ

Ըստ Փարիզի «Նոր Յառաջ» երկօրեայի Յուլիս 4ի լրատուութեան, Ֆրանսայի Հայ Առաքելական Եկեղեցւոյ թեմի առաջ­նորդ Նոր­վան Արք. Զա­քարեան իր հրա­ժարա­կանը ներ­կա­յացու­ցած է Ամե­նայն Հա­յոց Կա­թողի­կոս Գա­րեգին Բ.ի վեր­ջերս Ֆրան­­սա կա­տարած այ­­ցէն ետք: Դրդա­­պատ­­ճա­­­ռը, ըստ տա­րածո­ւած շշուկնե­րուն, թե­մակա­լ առաջնորդին ան­ձին հան­դէպ Կա­թողի­կոսին յան­դի­մանա­կան ար­տա­յայ­տութիւններն են: 

Նոյն թերթը կը նշէր. «Սա­կայն տա­կաւին յստակ չէ, թէ ի՞նչ է որ այդքան վի­րաւո­րական եղած է՝ առաջ­նորդը հրա­ժարե­լու մղե­լու աս­տի­ճան: Պաշ­տօ­նական հա­ղոր­դագրու­թիւն չէ հրա­պարա­կուած, ոչ ալ հրա­ժարա­կանի նա­մակին բո­վան­դա­կու­թիւնը դրսե­ւորո­ւած է»: Ան աւելցուցած է. «Մէկ բան յստակ է, որ այդ հրա­ժարա­կանը կը զու­գա­դիպի Ֆրան­սա­յի Հայ Առա­քելա­կան Թե­մին եւ ֆրան­սա­հայու­թեան հա­մար շատ զգա­յուն պա­հու մը, երբ Նի­սի եկե­ղեց­ւոյ տագ­նա­պը դեռ չէ լու­ծո­ւած, տեղ­ւոյն առա­քելա­կան հո­վիւը՝ Հայր Խա­չատ­րեան հովուա­տու­նէն ար­տաքսո­ւելու վտան­գին են­թա­կայ է նախ­կին ծխա­կան­նե­րու կող­մէ. իսկ Տէր Վա­չէ Հայ­րա­պետեանին՝ նախ­կին հո­գեւոր հո­վիւին դէմ Նի­սի դա­տախա­զու­թիւնը վե­րաքննու­թեան դի­մած է եւ կը սպա­սուի նոր դա­տավ­ճի­ռին»:
Յուլիս 6ի թիւին մէջ, «Նոր Յառաջ» հաղորդած է.

«Նիսի նախկին հոգեւոր հովիւը, որ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի պաշտպանեալը հանդիսացած էր Նիսի նախկին ծխական խորհուրդի հետ հնգամեայ բախումներու ընթացքին, այսօր պատճառ կը դառնայ թեմակալ առաջնորդ՝ Նորվան արք. Զաքարեանի հրաժարականին հետեւեալ պաշտօններէն՝ Ֆրանսայի թեմի առաջնորդութենէն, Արեւմտեան Եւրոպայի կաթողիկոսական պատուիրակութենէն եւ Հայ Առաքելական Եկեղեցւոյ Հոգեւոր Խորհուրդի անդամութենէն։ Հրաժարականը ի զօրու կը դառնայ 2013 Նոյեմբեր 1 թուականէն սկսեալ։
Կիրակի, Յունիս 30ին, Ժընեւ այցելութենէն վերադարձին, Փարիզի օդակայանի VIP սրահին մէկ անկիւնը, ուր կը գտնուէին նաեւ Հայաստանի ղեկավար դասու կարգ մը ներկայացուցիչներ, Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը յանդիմանած է Նորվան արք. Զաքարեանը՝ Սթրազպուրկի հոգեւոր հովիւ Վաչէ քհնյ. Հայրապետեանին աշխատանքային պայմանագիր մը կնքելու մէջ թերանալու մեղադրանքով։ Եւ նոյնիսկ սպառնացած է զինք փիլոնազուրկ ընել։
Տէր Վաչէն, ինչպէս գիտենք, դատական հետապնդումի տակ է։ Ողջմտութիւնը կը թելադրէր որ ան պաշտօնի գլուխ չգտնուի մինչեւ որ անպարտ արձակուի կամ դատական գործերը վերջ գտնեն։
Աւելին՝ ըստ թեմական կանոնագրութեան, աշխատանքային պայմանագրի կնքումը թեմական կամ ծխական խորհուրդներուն գործն է եւ ոչ՝ եկեղեցական իշխանութեան։ Եթէ որեւէ յանդիմանութիւն կամ խօսք կայ ըսելիք, պէտք է բնականաբար յղուի թեմի աշխարհական վարչութեան։ Այս վերջինիս կ՚իյնայ նաեւ իր իրաւասութեան սահմանները ճշդել այս խնդրին կապակցութամբ։
Անպատճառ, Նիսի հոգեւոր հովիւին վերաբերեալ այս վերջին դրուագը յորդեցուցած է Նորվան Սրբազանին հանդուրժողութեան բաժակը։ Ան սիրուած ու յարգուած անձնաւորութիւն մըն է։ Ճանչցուած է իբր հեզահամբոյր եւ եկեղեցական բարձր գիտակցութեան տէր սպասաւոր մը, զօրաւոր պաշտպան մը Էջմիածնի Աթոռին, ինչպէս նաեւ՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի որոշումներուն։ Ներկայ հանգրուանին ո՞ր եկեղեցականը կրնայ զինք փոխարինել։ Ճիշդ անձն էր, ճիշդ պահուն, ճիշդ դիրքին վրայ։
Սրբազանին հրաժարականին լուրը զարմանալիօրէն շատերը արթնցուց իրենց թմբիրէն։ Տագնապներ կան, որոնք նոր ժամանակաշրջան, նոր յարաբերութիւններ կ՚աւետեն։ Այս մէկը յղի կ՚երեւի էական փոխակերպումներու կարողականութեամբ, Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածին եւ Ֆրանսայի թեմի միջեւ առողջ յարաբերութիւններ հաստատելու առումով։ Առիթը պէտք չէ փախցնել»։

Նոյն թիւին մէջ, «Նոր Յառաջ» անդրադարձած է խնդրոյ առարկայ եկեղեցականին՝ Տէր Վաչէ Քհնյ. Հայրապետեանին, որ երկու տարիէ ի վեր ոստիկանութեան կողմէ անոր դէմ եղած ծանր ամբաստանութիւններու համար դատական հետապնդումի ենթարկուած էր։ Առաջին դատավճիռը զինք անպարտ հռչակած էր, սակայն անցեալ տարի դատախազութիւնը Վերաքննիչ Դատարանին դիմած էր, որուն դատավճիռը Երեքշաբթի, Յուլիս 2ին արձակուած է: Թէեւ տակաւին գրաւոր կերպով հրապարակուած չէ, կ՚ըսէ թերթը, «սակայն ըստ լաւատեղեակ աղբիւրի մը՝ Տէր Վաչէն դատապարտուած է երկու տարուան պայմանական ազատազրկման՝ անձ մը ծեծած ըլլալու յանցանքով։ Պէտք է կրէ ելեկտրոնային ապարանջան մը։ Եւ այս ժամանակաշրջանին արգիլուած է իրեն Նիսի եւ Փրովանս Գոթ տ՚Ազիւրի շրջանը մուտք գործել»։