ԿԱՐՕ ԱՐՄԷՆԵԱՆ
Հայ-ռուսական յարաբերութիւններու կացինահարումով շահագրգռուած ամէնէն
հաւանական ուժը տարածաշրջանին մէջ Ալիեւն է՝ իր կողքին ունենալով, առաջին
հերթին, Թուրքիոյ հետախուզական մեքենան: Պէտք է ենթադրել, որ Գիւմրիի
քրէական գործին հարցաքննութիւնները մեծ թափով առաջ կը տարուին այս կէտին
վրայ թէ՛ ռուսական եւ թէ հայկական հետաքննիչ մարմիններուն կողմէ: Եւ առայժմ
ոչինչ յայտնի է ոճիրի դրդապատճառներուն (motive) մասին: Աւելի ճիշդ, այն
քիչն իսկ (որպէս դրդապատճառ), որուն մասին կը խօսուի հրապարակաւ, շատ հեռու
է համոզիչ ըլլալէ: Յստակ եւ համոզիչ դրդապատճառի մը չգոյութիւնը
ինքնաբերաբար, եւ հետզհետէ աւելի՛, կը հաստատէ հաւանականութիւնը միջազգային
ծաւալով հետապնդուող խափանարարական գործողութեան մը, որուն վերջին օղակն է
միայն Պերմեակով: Այս առումով, ներկայիս կալանքի տակ գտնուող այս
կասկածեալը հետաքննութեան գործին ամէնէն թանկագին աղբիւրն է: Իր կեանքին
ապահովութիւնը պէտք է դիտել որպէս ռազմավարական առաջնահերթութիւն:
Ակնյայտ իրողութիւն է, որ իսլամ ծայրայեղականութեան աճելավայրերէն մէկը Ռուսիան է այսօր:Նոյնքան ակնյայտ իրողութիւն է, որ Ատրպէյճան եւ Թուրքիա մօտէն առնչուած են ծայրայեղականներու ոստայնին հետ եւ կը շահագործեն զայն իրենց ծաւալապաշտական գործողութիւններուն համար: Առանց զոհ երթալու կասկածամոլութեան, Գիւմրիի քրէական գործի հետաքննութեան նախագիծը պէտք է անպայման ընդգրկէ խափանարարութեան վարկածը: Հայ-ռուսական մերձեցման գործընթացը իր դաշնագրային եւ այլ դրսեւորումներով բնականաբար հակասութեան մէջ կը գտնուի Թուրքիոյ եւ Ատրպէյճանի այսօրուան քաղաքական յաւակնութիւններուն հետ: Ան կը դիտուի որպէս վտանգաւոր առանցք, որ ի վերջոյ ինքզինք կը պարտադրէ Կովկասի քաղաքական բեմին չէզոքացնելով Թուրքիոյ եւ Ատրպէյճանի համաթրքական (pan-turkist), ցեղապաշտ եւ կայսերապաշտ նկրտումները:
Այն ցաւալի իրողութիւնը, որ Ռուսիա այնուամենայնիւ անուշադիր եղած է վերջին տարիներուն իր դաշնակիցին՝ Հայաստանի հանդէպ մեծ քանակութեամբ զինամթերք հայթայթելով Ատրպէյճանի, պէտք է համոզած ըլլայ Ալիեւի մեքենան, որ հայ-ռուսական դաշնագրային կապը թոյլ է իր էութեամբ եւ դիւրաբեկ: Զայն կարելի է քայքայել դաւադրական գործողութիւններով: Գիւմրիի քրէական գործը Մոսկուայի մեծ պատեհութիւնն է միանգամընդմիշտ ջախջախելու թուրքեւատրպէյճանական այդ թէզը: Եւ միանգամընդմիշտ կասեցնելու Ատրպէյճանի սպառազինման վտանգաւոր գործը, որ լուրջ սպառնալիք է ոչ միայն տարածաշրջանի կայունութեան, այլեւ առաջին հերթին՝ Ռուսիո՛յ շահերուն:
«Ասպարէզ», Յունուար 23, 2015
No comments:
Post a Comment